سفارش تبلیغ
صبا ویژن

ماییم و نوای بی نوایی

نظر

هم مردان و هم زنان ممکن است دچار پوکی استخوان شوند اما این بیماری بین خانم ها شایع تر است، به ویژه پس از سن یائسگی. آزمایش های سنجش تراکم استخوان، راه حلی برای پیشگیری از آن است اما بسیاری از کسانی که پوکی استخوان دارند، تا پیش از این که دچار شکستگی استخوان نشده اند، از بیماری خود آگاهی ندارند.
 

? خانم ها هفته ای 5 بار ورزش کنند

ورزش یکی از پراهمیت ترین چیزهایی است که می توان برای پیشگیری از پوکی استخوان انجام داد. دکتر کنت لیلز، استاد پزشکی دانشگاه دوک در دورهام نورت کالیفرنیا می گوید: « به طور کلی کم ورزش کردن بسیار بد است، برای مثال فضانوردان و بیمارانی که آسیب نخاعی دارند و در نتیجه نمی توانند ورزش کنند دچار تحلیل رفتن استخوان ها می شوند. این دسته از افراد به دلیل میزان محدود حرکات بدنی و محدودیت در انجام تمرینات تحمل وزن، به خصوص تمریناتی که برخلاف جاذبه زمین انجام می شود، مانند پیاده روی، دو، وزنه برداری، شنای روی زمین و بالا رفتن از پله ها، دچار مشکل شدید هستند.»دکتر لیلز به همه خانم ها توصیه می کند 5 تا 6 بار در هفته فعالیت بدنی داشته باشند و 2 تا 3 بار در هفته 30 دقیقه ورزش هوازی و تمرینات کششی انجام دهند.

? اگر مادرتان مشکل داشت...

دکتر سابرینا استریک لند، جراح ارتوپد در مرکـز ورزشی زنــان در بیمارستان تخصصــی نیــویـورک ســیتی، می گوید:« اگر بدانید ریسک بالایی برای ابتلا به پوکی استخوان دارید، می توانید زودتر برای پیشگیری از آن اقدام کنید.» این پزشک متخصص می گوید: «اگر مادرتان مبتلا به این بیماری بود، شما نیز باید تا قبل از 20 تا 30 سالگی هر کاری که می توانید انجام دهید. انسان ها تا 30 سالگی توانایی استخوان سازی دارند، بنابراین در این دوران باید تغذیه ای مناسب داشته باشیم تا تراکم استخوان ها را تا هنگامی که توانایی ساخت آن ها را داریم، افزایش دهیم.» این هم یادتان باشد که خانم هایی که پوست سفید تر دارند وهمچنین نژاد آسیایی ها به دلیل این که به طور نسبی جثه لاغرتری داشته، نسبت به دیگر افراد ریسک بالاتری برای ابتلا به پوکی استخوان دارند.

? ویتامین D

ویتامین D به جذب، حفظ و مصرف کلسیم در بدن کمک می کند. نور خورشید موجب تولید این ویتامین می شود. منابع ویتامین D در رژیم غذایی شامل غذاهای استحکام دار مانند شیر، آب پرتقال و غلات صبحانه است.

به طور کلی، دریافت مقدار زیاد ویتامین D به طور طبیعی و از طریق تغذیه بسیار بعید است مگر این که در مصرف مکمل های دارویی زیاده روی کنید. زیاد مصرف کردن آن می تواند برای قلب و کلیه ها مضر باشد.

? حداکثر 2 فنجان

دکتر استریک می گوید کافئین می تواند در جذب کلسیم در بدن تاثیر بگذارد، پس مصرف هرگونه ترکیبات کافئین دار مانند نوشابه های گازدار، قهوه یا شکلات باید محدود شود. مصرف کم کافئین، برای نمونه 300 میلی گرم در روز که تقریبا معادل یک فنجان قهوه یا 2 فنجان چای است، تا زمانی که به اندازه کافی در بدن تان کلسیم داشته باشید، مشکلی ایجاد نمی کند.

 ? نمک ضد استخوان

با این که تاثیرات نمک بر پوکی استخوان کاملا مشخص نشده است اما به نظر می رسد بین مقدار بالای سدیم غذاها و از بین رفتن و تحلیل استخوان ها، به خصوص برای افرادی که فشار خون بالا دارند، رابطه ای وجود دارد. به طور کلی، نمک میزان دفع کلسیم در ادرار و عرق بدن را افزایش می دهد و اگر از قبل دچار کمبود کلسیم بوده اید، می تواند محرکی برای تحلیل رفتن استخوان ها باشد. پژوهش های انجام شده در این زمینه ثابت کرده است افرادی که فشار خون بالا دارند، کلسیم بیشتری را از طریق ادرار دفع می کنند. دکتر لیلز می گوید:«این مسئله می تواند 10درصد افرادی که به طور ارثی اختلالات سوخت و ساز دارند را دچار مشکل کند که سبب دفع کلسیم فراوان از طریق کلیه ها می شود.»

? سیگار نکشید

دکتر استریک لند می گوید:«من به همه بیمارانم توصیه می کنم سیگار را ترک کنند زیرا سیگار برای استخوان ها مضر است. سیگار کشیدن مانع بهبود شکستگی های استخوانی می شود و توانایی بدن را برای ساخت دوباره استخوان کاهش می دهد.

وقتی سیگار را ترک می کنید، به طور ناگهانی استقامت استخوان ها و قابلیت بهبود آسیب ها را افزایش می دهید.»

? داروهایی که بعضی وقت ها سم هستند

مصرف برخی داروها می تواند احتمال ابتلا به پوکی استخوان را افزایش دهد. یکی از مهم ترین عوامل، داروهای کورتیکواستروئید ضد التهابی یا همان کورتون ها هستند؛ (مثل پریدنیسون که سبب از بین رفتن استخوان می شود. داروهای ضد افسردگی معروف هم با پوکی استخوان وابسته هستند.

? قرص کلسیم بخورید اما به اندازه

به عقیده انجمن ملی سلامت کانادا، افراد بزرگسال باید در روز هزار میلی گرم کلسیم دریافت کنند. برای خانم های بالای 50 سال و آقایان بالای 70 سال این میزان به 1200 میلی گرم در روز افزایش می یابد. طبق گزارش انجمن ملی پزشکی غدد در سال 2010، بیشتر افراد، به استثنای دختران در سن بلوغ و سالمندان، در رژیم غذایی خود به اندازه کافی کلسیم دریافت می کنند و نیاز به مکمل ندارند.

مکمل های دارویی کلسیم به طور مشخص بدون ضرر هستند اما باید به اندازه معین و همراه با ویتامین D مصرف شوند. مصرف بیش از اندازه آن ها می تواند خطر ایجاد سنگ کلیه و دیگر مشکلات را افزایش دهد.


نظر

پوکی استخوان یا استئوپروز از دیرباز وجود داشته ولی زیاد مورد توجه قرار نمی گرفت به دلیل این که علائم خاصی به غیر از شکستگی استخوان در موارد پیشرفته از خود نشان نمی دهد.

پوکی استخوان شایع ترین بیماری متابولیک استخوان است که امروزه به عنوان یک معضل بهداشت عمومی شناخته می شود که با بالارفتن سن متوسط جامعه اهمیت آن روز به روز بیشتر می شود.

به طوری که سازمان بهداشت جهانی در سال 1991 پوکی استخوان را همراه با سرطان، سکته قلبی و سکته مغزی 4 دشمن اصلی بشر اعلام کرد.

برای خود تراکم استخوان آرزو کنید

تراکم استخوان در نقطه مقابل پوکی استخوان قرار دارد. کسانی که درگیر بیماری پوکی استخوان نیستند، از موهبتی به نام تراکم استخوان استفاده می کنند، چیزی که امیدواریم برای همه شما پیش بیاید و وجود داشته باشد.

برای آن که بدانید از پوکی استخوان رنج می برید یا نه، باید به پزشک مراجعه کنید و احتمالا اسکن استخوان بدهید، با توجه به این که ایران جامعه جوانی دارد، احتمال شیوع این بیماری در چند سال آینده زیاد است.

این بیماری خاموش است

این بیماری بزرگ ترین دغدغه خانم ها برای روزهای میانسالی است. مشکلی که دیر یا زود سراغ همه ما را خواهد گرفت. بنابراین خود را آماده مقابله کنید.

پوکی استخوان «بیماری خاموش» نامیده می شود زیرا علائم بالینی نداشته و در صورت پیشگیری و درمان نکردن پیشرفت می کند و اولین بار خود را با عوارض جانبی که همان شکستگی استخوان و حتی گاهی مرگ است نشان می دهد.

در حالی که این بیماری ناتوان کننده، در مراحل اولیه قابل تشخیص، پیشگیری و درمان است.

پوکی استخوان بیماری ای است که با کاهش توده استخوانی و تغییر ساختمان میکروسکوپی استخوان، منجر به افزایش شکستگی استخوان و افزایش ریسک شکستگی (نه لزوما بروز شکستگی) می شود.

خانم ها بیشتر در خطر هستند

در سنین بالای 50سال ریسک شکستگی های شایع از پوکی استخوان در استخوان بالای پا، مهره های کمر و انتهای استخوان ساعد افزایش پیدا می کند که در خانم ها 40درصد و در آقایان 12درصد است.

مطالعات اولیه واحد استئوپروز مرکز تحقیقات روماتولوژی دانشگاه تهران نشان می دهد که متأسفانه دانسیته استخوان (تراکم استخوان) در ایرانیان نسبت به استانداردهای بین المللی کمتر است.

به طوری که در خانم ها این دانسیته در ستون فقرات 5/6 درصد و استخوان بالای پا 4/5 درصد پایین تر است و در آقایان این کاهش در ستون مهره ها به طور متوسط 8/13 درصد و در استخوان بالای پا 6/4 درصد است.

همه چیزهایی که روی استخوان های شما تاثیر می گذارند

الف) ارث

بیش از 80درصد تغییرات توده استخوانی وابسته به فاکتورهای ژنتیک است. تراکم استخوان به خصوص در خانم های جوان ارتباط بسیار نزدیکی یا تراکم استخوان در وابستگان آنها دارد.

ارتباط تراکم استخوان در 2قلوهای تک تخمکی بسیار نزدیک تر از 2قلوهای 2تخمکی است.

نقص های ژنتیک در گیرنده های ویتامین D نیز سبب کاهش تراکم استخوان می شود.

ب) جنس

توده استخوانی در آقایان بیشتر از خانم هاست. متاسفانه!

افزایش توده استخوانی از بدو تولد تا سن 20سالگی صورت می گیرد و از سن 20 تا 40سالگی تقریبا حالت Ploto یا کفی پیدا می کند، این یک شرایط بینابینی است که می تواند افزایش توده استخوانی را در برداشته باشد.

بعد از 40سالگی دوران کاهش تراکم استخوان آغاز می شود که آن هم بستگی به عوامل گوناگون دارد.

چه ورزشی به درد استخوان های شما می خورد

ورزش در سنین نوجوانی، بلوغ و رژیم غذایی مناسب باعث افزایش توده استخوانی می شود. ورزش بیش از حد و استفاده غیرمنطقی از مکمل های غیراستاندارد به خصوص اگر در خانم ها باعث قطع قاعدگی زودرس بشود، کاهش توده استخوانی را به دنبال دارد.

انجام ورزش باید به صورت منظم و مفرح باشد و قطع ناگهانی آن عاملی در جهت کاهش توده استخوانی است.

برای آن که محتاج صندلی چرخ دار نشویم

نکته مهمی که باید به آن توجه داشت این است که بیماری پوکی استخوان بیماری خطرناکی است، زیرا تا قبل از شکستگی اندام هیچ علامتی از خود نشان نمی دهد.

شایع ترین عوارض این بیماری، شکستگی مهره ها به صورت خود به خود یا با یک ضربه خفیف است که کاهش قد و خمیدگی کمر را می تواند به دنبال داشته باشد.

خطرناک ترین شکستگی مربوط به بالای پا، ساعد و بازوست.نکته مهم این است که 50درصد افرادی که دچار این شکستگی ها می شوند از نظر توانایی به ندرت شرایط مساعد و یا شرایط قبل از شکستگی را پیدا می کنند و 20درصد این افراد کاملا ناتوان می شوند.

به حدی که با صندلی چرخ دار باید امورات شان را بگذرانند و 20درصد هم در همان سال اول به دلیل عوارض شکستگی جان خود را از دست می دهند.

سیکل های قاعدگی را کنترل کنید

در میان هورمون های زنانه استروژن عاملی است که باعث تحریک و جذب کلسیم از روده ها می شود و پروژسترون مانع از اثر ترکیبات کورتون دار بر بدن می شود و ترکیب استخوان سازی را بیشتر می کند.

توده استخوانی در خانم ها به وضعیت سیکل های قاعدگی بستگی دارد. شروع زودرس قاعدگی باعث افزایش توده استخوانی و تاخیر آن موجب کاهش توده استخوانی می شود.

قاعدگی نامنظم کاهش توده استخوانی را به دنبال دارد پس کنترل سیکل های قاعدگی مرتب از ضروریات است.

قاعدگی نداشتن به مدت یک سال یائسگی محسوب می شود اما اگر خانمی اقدام به برداشتن تخمک ها کند، بعد از2 ماه یائسه محسوب می شود که شروع پوکی استخوان را به دنبال دارد.

این غذاها را نخورید

تغذیه اثر بسیار مهمی در میزان توده استخوانی دارد. مهم ترین عامل افزایش توده استخوانی کلسیم است و میزان کلسیم در غذای روزانه تاثیر بسزایی در این خصوص و اختلالات در نحوه مصرف غذا و نوشیدنی ها دارد.

رژیم های لاغری غیراستاندارد یا خودسرانه، کم اشتهایی و استفاده بی رویه از غذاهای فست فود عوامل موثری در زمینه سازی پوکی استخوان هستند.

نمک نخورید، نمکدان بشکنید!

نمک عاملی است که مانع از جذب کلسیم می شود پس استفاده از دوغ های آماده در بازار که مملو از نمک است جذب کلسیم را دچار اختلال می کند، بنابراین از دوغ بدون نمک که در منزل تهیه می شود استفاده کنید.

در مورد استفاده از ویتامین ها و مکمل ها و دارو حتما با پزشک معالج خود مشورت کنید و بدون تجویز پزشک و به توصیه دیگران اقدام به استفاده از داروها و مکمل ها نکنید. به امید زندگی سالم و پر از نشاط.

بیماری هایی که استخوان ها را مستعد پوکی می کنند

? بعضی از بیماری ها می توانند عاملی در جهت پوکی استخوان باشند.

? سرطان ها و بیماری هایی که با مصرف کورتون زیاد همراه است.

? بیماری دیابت

? بیماری کم کاری تیروئید

? فعال شدن بیش از اندازه هورمون پاراتیروئید

? یائسگی زودرس

? در نهایت افزایش سن

? عوامل فرعی دیگر

? بی تحرکی (بیش از 6ماه در بستر بیماری بودن)

? فقدان کلسیم و ویتامین D در رژیم غذایی.

? فقدان نورآفتاب (وجود نورآفتاب برای تبدیل

? ویتامین D به 3D که فرم قابل جذب است ضروری است)

? توده بدنی BMI زیر 19 (لاغری مفرط)

? مصرف سیگار

? مصرف هپارین (داروی ضدانعقاد) و ضد تشنج.

راه هایی برای فرار از شکستگی استخوان

? توصیه به تغذیه مناسب، ورزش و تحرک در کودکان تا سن بلوغ.

? استفاده مناسب از شیر(حداقل 2 لیوان در روز)

? استفاده از نور خورشید.

? در بزرگسالان مصرف روزانه 1000 تا 1500 میلی گرم کلسیم و400 تا 800واحد ویتامین D.

کف دست ها را به سمت خورشید بگیرید

وقتی به بیماران یا افراد سالم توصیه می شود از نورخورشید استفاده کنند. دچار این اشتباه می شوند که اگر نورخورشید با لباس تماس داشته باشد کافی است، که این یک باور غلط است.

تماس نورخورشید با پوست بدن اثربخشی خاص خودش را در تبدیل ویتامین D به 3D دارند.بنابراین به خانم ها توصیه می شود؛ به مدت 15دقیقه روزانه کف دست ها را در معرض تابش نورخورشید قرار دهند.

در هر شرایطی امکان چنین حرکتی وجود دارد. نکته دوم این که ممکن است افراد نسبت به استفاده از شیر دچار حساسیت گوارشی شده و به نفخ یا اسهال دچار شوند که برای پیشگیری می توانند از شیرهای کم لاکتور استفاده کنند.

سوم این که نیمی از افراد به دلیل بالا بودن چربی خون استفاده از شیر را جایز نمی دانند.

این گروه می توانند از شیرهایی استفاده نمایید که میزان چربی آن ها صفر است.



نظر

 

شرح مناسبت
در 30 سال گذشته محققان در مورد بیماری های قلبی عروقی به عنوان تهدیدی جدی در کشورهای در حال توسعه هشدار دادند. متاسفانه این هشدارها غالبا مورد توجه قرار نگرفت و امروزه در کشورهای در حال توسعه با شیوع بسیار زیاد بیماری های قلبی- عروقی مواجه هستیم.

پزشکان معتقدند که نباید اجازه دهیم اتفاق مشابهی در مورد پوکی استخوان بیفتد. متاسفانه بی توجهی به پوکی استخوان هنوز در میان افراد مرتبط با بهداشت، بیماران و عموم مردم به طور واضح دیده می شود. 20 اکتبر (28 مهر) هر سال روز جهانی پوکی استخوان نامیده می شود. در این روز برنامه های مختلفی در سراسر جهان برای آگاه کردن عموم در مورد پیشگیری از این بیماری که هنوز هم اغلب افراد شناخت دقیقی از آن ندارند به اجرا در می آید. در واقع اهداف برنامه های آموزشی پیشنهاد شده توسط سازمان بهداشت جهانی در جهت افزایش اطلاعات عامه مردم از نحوه عملکرد استخوان ها و پوکی استخوان است تا بدین ترتیب آگاهی نسبت به عوامل خطرساز اساسی، پیشگیری و مراقبت از بیماری افزایش یابد.

در حال حاضر بیش از 200 میلیون نفر در سراسر دنیا مبتلا به پوکی استخوان (استئوپروز) هستند. براساس گزارش سازمان بین المللی پوکی استخوان، در هر30 ثانیه یک نفر در اتحادیه اروپایی دچار شکستگی ناشی از پوکی استخوان می شود. درمان پوکی استخوان و تبعات ناشی از آن به طور مستقیم در اروپا و امریکا سالانه به مبلغی حدود 27 میلیون دلار بالغ می شود. برآورد می شود تعداد شکستگی های لگن به علت پوکی استخوان تا اواسط قرن حاضر به 3 برابر افزایش یابد.

بافت استخوان از سلول های زنده و مواد در حال تغییر تشکیل شده است. بیماری پوکی استخوان یا «استئوپروز» که به دردخاموش نیز مشهور است، عارضه ای است که در آن، تراکم سلول های استخوانی کم می شود و از قدرت طبیعی آن کاسته می شود. در این حالت، استخوان شکننده می شود و احتمال شکستگی حتی بر اثر ضربات کوچک افزایش می یابد.

پوکی استخوان از بیماری های شایع است. روند این بیماری از 35 سالگی آغاز می شود. حدود نیمی از زنان مسن تر از 45 سال و90 درصد زنان مسن تر از 75 سال، به پوکی استخوان مبتلا می شوند. در ایران نیز50 درصد زنان 40 ساله و 90 درصد زنان 75 ساله، مبتلا به این بیماری هستند. به طور تقریبی، از هر سه زن، یک نفر و از هر 12مرد یک نفر، به پوکی استخوان مبتلا می شوند و این امر در سال، منجر به ده ها هزار شکستگـی ناتـوان کننده در مبتلایان می شود. با وجود این، متاسفانه تعداد اندکی از مبتلایان پوکی استخوان مورد بررسی و ارزیابی قرار می گیرند.

عوامل مختلف

پوکی استخوان به دلایل مختلف در افراد ایجاد می شود از جمله این عوامل افزایش سن فرد است که احتمال بروز پوکی استخوان را در افراد افزایش می دهد. در واقع بعد از 30 سالگی به ازای هر 10 سال بتدریج علائم کاهش توده استخوانی افزایش می یابد. جنس، یائسگی، سابقه فامیلی، وزن و اندازه استخوان، بیماری ها، مصرف داروها، عدم تحرک، سیگار کشیدن و کمبود کلسیم و ویتامین در مواد غذایی از دیگر دلایل ابتلائ به پوکی استخوان است.

علاوه بر این موارد، پوکی استخوان به طور ثانویه در افرادی که اختلالات هورمونی و متابولیسمی مانند بیمـاری هـای مزمـن کبـد و کلیـه، دیابـت نـوع یک و اختلال رشد و هورمون های جنسی دارند بیشتر دیده می شود. همچنین از عوارض مصرف طولانی مدت داروهای حاوی کورتون نیز بروز پوکی استخوان است.

زنان 4 برابر مردان

اگرچه با افزایش سن هم مردان و هم زنان بیشتر در معرض ابتلا به پوکی استخوان قرار می گیرند اما زنان در مجموع 4 برابر بیشتر از مردان در معرض ابتلا به پوکی استخوان هستند؛ علت این امر، کوچک و ظریف بودن استخوان های زنان نسبت به مردان و متراکم بودن بیشتر استخوان آقایان است.

زنان در 75 سالگی به طور متوسط 25 درصد حجم استخوان های متراکم و 40 درصد حجم استخوان های اسفنجـی شـان را از دسـت می دهنـد و بـه طور کلی 84 درصد زنان بالای 80 سال دچار پوکی استخوان می شونـد. از طرفـی هـر قـدر یائسگـی در سنیـن پایین تر آغاز شود خطر ابتلا به پوکی استخوان افزایش می یابد.یائسگی معمولا حوالی سن 50 سالگی رخ می دهد و با بروز آن میزان هورمون های استروژن تخمدان کاهش می یابد. این هورمون نقش مهمی در استحکام استخوان ها دارد، با کمبود هورمون استروژن تخریب بافت استخوانی افزایش می یابد. زنانی که یائسگی زودرس دارند (قبل از 45 سالگی) و نیز بانوانی که تخمدان هایشان با جراحی برداشته شده است بیشتر در معرض ابتلا به پوکی استخوان هستند. زنانی که بسیار لاغرند و استخوان بندی ظریفی دارند بیش از زنان چاق یا افرادی که اسکلت بندی درشتی دارند مستعد پوکی استخوان هستند. طبق آمارها در کشور ما 30 تا 50 درصد زنان و 20 تا 30 درصد مردان به پوکی استخوان مبتلا هستند.

آمار بالا در ایران

مطالعه ای که چندی پیش توسط وزارت بهداشت انجام شده نشان می دهد 47 درصد زنان و 44 درصد مردان بالای 50 سال در ایران دچار کمبود تراکم استخوان هستند و 4.6 افراد 20 تا 70 سال در ایران به پوکی استخوان در ستون فقرات مبتلا هستند. همچنین از هر 4 زن ایرانی بالای 50 سال، یک نفر به پوکی استخوان مبتلاست. این در حالی است که آمارهای جهانی، فاصله معنی داری با آمار کشور ما دارد. در سرتاسر دنیا از هر 3 زن، یک زن و از هر 5 مرد یک مرد بالای 50 سال دچار پوکی استخوان هستند. مطالعه دیگری در ایران نشان داده است نیمی از زنان بالای 45 سال و 90 درصد زنان بالای 75 سال در ایران به پوکی استخوان مبتلا هستند.

بیماری خاموش

فرد ممکن است بدون آن که خود متوجه شود به پوکی استخوان مبتلا شده باشد، در واقع به همین علت است که پوکی استخوان بیماری خاموش نامیده می شود. متاسفانه علائم بالینی در مراحل اول این بیماری وجود ندارد. اما در مراحل پیشرفته از روی عوارض می توان به وجود این بیماری پی برد. عوارض این بیماری عبارتند از: شکستگی خودبه خودی با کمترین ضربه بر استخوان ها بخصوص در نواحی ران و لگن، کمر و ستون مهره ها که غالبا این اولین علامت است. کمر درد شدید در نقطه خاص که نشانه شکستگی است.

شکستگـی هـای حاصـل از این بیماری، به طور عمده درنواحی گردن، استخوان ران، مهره های ستون فقرات و استخوان های مچ دست، رخ می دهد حتی گاهی شکستگی های خودبه خودی مهره ها، گردن و استخوان ران نیز دیده شده است. وقتی بیماری خیلی شدید باشد، فشارهای خفیفی مثل خم شدن به جلو، عطسه یا سرفه کردن نیز می تواند باعث شکستگی مهره شود. از عوارض دیگر این بیماری تغییر شکل ستون فقرات است که موجب انحنای پشت یا قوز درآوردن می شود. کوتاه شدن قد نیز می تواند عارضه ای از این بیماری تلقی شود حتی بعضی محققان عقیده دارند افتادن دندان ها در سال های بالا نیز ناشی از همین پوکی استخوان است.

در حال حاضر بهترین روش برای تشخیص پوکی استخوان ، سنجش تراکم استخوان یا دانسیتومتری است. امروزه برای سنجش تراکم استخوان دستگاه های جدیدی ساخته شده اند که می توانند با دقت نسبتا زیادی تراکم استخوانی ونسبت آن با استخوان سالم و سن مناسب را اندازه گیری کنند. آزمایش سنجش تراکم استخوانی بدون درد است و تنها چند دقیقه طول می کشد، همچنین احتیاج به آمادگی قبلی ندارد و برای انجام آن دارویی مصرف نمی شود. این سنجش پزشک را قادر می سازد تا استحکام استخوان را بسنجد و شدت پوکی استخوان را مشخص کند.

جوش شیرین به جای شیر

انستیتو تحقیقات تغذیه ایران در بررسی های خود به این نتیجه رسیده است که مصرف کم لبنیات سبب شده تا 90 درصد خانواده های ایرانی، کمتر از حد استاندارد کلسیم دریافت کنند. موضوع ناخوشایندی که ریشه در این کمبود کلسیم گسترده دارد، این است که سن پوکی استخوان در زنان ایرانی به 35 سال کاهش یافته است و اکثر این خانم ها با پوکی استخوان وارد دهه چهارم زندگی شان می شوند. مساله نگران کننده دیگری که وجود دارد، استفاده از جوش شیرین در پخت نان بخصوص در تهران است.

جوش شیرین موجود در نان موجب می شود کلسیم مواد غذایی جذب نشود و در نتیجه روند پوکی استخوان تسریع شود. در حقیقت خانواده های ایرانی به جای مصرف شیر که می تواند جلوی پوکی استخوان را بگیرد، جوش شیرین مصرف می کنند که سیر بیماری را تشدید می کند.

پیشگیری آسان

پیشگیری همواره بهتر از درمان است خصوصا اگر این پیشگیری بسیار ساده باشد. در حقیقت می توان با روش های ساده ای، خطر پوکی استخوان را کاهش داد: تغذیه مناسب، از روش های بسیار موثر برای پیشگیری از پوکی استخوان است. غذای روزانه ما باید حاوی املاح کافی خصوصا کلسیم و ویتامین های لازم باشد تا روند پوکی استخوان کندتر شود. بهترین منبع کلسیم و پروتئین شیر، پنیر، ماست، و غذاهای دریایی به ویژه ماهی است.

مصرف کلسیم روزانه 800 میلی گرم و در زنان باردار و شیرده 1200میلی گرم خصوصا از طریق مصرف لبنیات روند پوکی استخوان را به تعویق می اندازد. ویتامین D برای سلامت استخوان ها وجذب کلسیم، لازم و ضروری است. بنابراین باید زمانی را دربیرون خانه گذراند تا آفتاب بتواند پوست را برای ساختن ویتامین D تحریک کند. به همراه آن خوردن منابع غذایی و مکمل های غذایی حاوی ویتامین D که به جذب کلسیم کمک می کند، از راه های عمده پیشگیری از ابتلاء به پوکی استخوان است.

انجام حرکات ورزشی مستمر تراکم سلول های استخوانی را زیاد می کند بنابراین ورزش هایی نظیر پیاده روی تند و شنا توصیه می شود. انجام ورزش های تحمل وزن از قبیل بارفیکس، تند راه رفتن، استفاده کردن از پله، کوهنوردی و نرمش های روزانه به ترمیم و ساختن بافت استخوان ها کمک می کند، به طور کلی فعالیت های فیزیکی باعث تقویت عضلات و افزایش تعادل بدن می شود، در نتیجه از افتادن که علت اصلـی شکستگـی اسـت جلوگیری می کند. در نهایت از مصرف مواد افزایش دهنده پوکی استخوان، مانند الکل، سیگار، قهوه فراوان و انواع نوشابه ها، باید خودداری شود.


 

alt

 

استخوان بافت زنده ای است که از دو لایه داخلی و خارجی تشکیل شده است. لایه داخلی ضخیم بوده و از شبکه های محکمی تشکیل شده که توده استخوانی را ایجاد می کند. در بدن انسان استخوان ها به طور مرتب ساخته شده و از بین می روند.

به گزارش ایران ویج ، البته سرعت این روند در تمام عمر فرد یکسان نیست، به طوری که توده استخوانی در سنین 20 تا 30 سالگی به حداکثر میزان خود می رسد و سپس به تدریج کاهش می یابد. حداکثر توده استخوانی در افراد مختلف متفاوت است و به عوامل ارثی، تغذیه، فعالیت بدنی و شیوه زندگی در طول دوره رشد بستگی دارد.

در این وضعیت، استخوان ضعیف شده و با کوچک ترین ضربه دچار شکستگی می شود. این پدیده در سنین سالمندی شایع بوده اما با اقدامات ساده ای می توان آن را به تاخیر انداخت یا شدت آن را کاهش داد.

? پوکی استخوان اغلب تا زمان شکستگی استخوانی علامتی ندارد

اهمیت پوکی استخوان در آن است که اغلب تا زمان شکستگی استخوانی علامتی ندارد. ستون فقرات، استخوان ران، لگن، مچ دست و انتهای ساعد به ترتیب شایع ترین محل هایی هستند که در اثر پوکی استخوان دچار شکستگی می شوند. بسیاری از شکستگی های ستون فقرات تنها با درد شدید پشت همراه هستند و علامت دیگری ندارند. انحراف ستون مهره ها در اثر جوش خوردن خودبخودی آنها می تواند از علایم این بیماری باشد.

? چه عواملی ایجاد کننده پوکی استخوان هستند؟

ـ سن: با بالارفتن سن، تراکم استخوان در هر دو جنس به تدریج کاهش می یابد؛ به طوری که از حدود 40 سالگی نیم تا یک درصد در سال کاهش می یابد.

ـ جنس: پوکی استخوان در زنان به دلیل کم بودن توده استخوان و پدیده یائسگی شایع تر است؛ به طوری که زنان در هر سنی 4 تا 5 برابر مردان دچار شکستگی استخوان می شوند.

ـ یائسگی و کاهش هورمون های جنسی: هورمون های جنسی نقش مهمی در استحکام استخوان ها دارند. بنابراین هر عاملی از جمله یائسگی که باعث کم شدن این هورمون ها شود پوکی استخوان را تسریع می کند.

ـ سابقه فامیلی: در صورت سابقه شکستگی در بستگان نزدیک (پدر، مادر، خواهر و برادر) احتمال ابتلا به شکستگی تا دو برابر افزایش می یابد.

ـ نژاد و عوامل ارثی: نژاد آسیایی و افرادی که پوست و موی روشن دارند، بیشتر در معرض پوکی استخوان هستند.

ـ جثه بدنی: استخوان بندی ظریف و جثه کوچک تر موجب افزایش احتمال پوکی استخوان می شود.

ـ بیماری های همراه: برخی بیماری ها نظیر بیماری های مزمن کبد و کلیه، دیابت نوع1، افزایش هورمون تیروئید و پاراتیروئید، اختلالات هورمون های جنسی، اسهال مزمن و اختلالات سوء جذب، بی اشتهایی عصبی، پیوند اعضا و برخی سرطان ها باعث افزایش احتمال ابتلا به پوکی استخوان می شوند.

ـ مصرف داروها: مصرف طولانی مدت داروهای حاوی کورتون، داروهای ضد صرع و داروهایی که برای درمان بیماری های تیروئید مصرف می شوند؛ موجب بروز پوکی استخوان می شود. این دسته داروها حتما باید با تجویز پزشک و درصورت نیاز با مکمل های دارویی مانند کلسیم و ویتامین «د» مصرف شوند.

ـ ورزش و فعالیت بدنی: ورزش سبب افزایش رشد استخوانی بویژه در کودکی و دوران بلوغ می شود. ورزش مناسب و متناسب با سن به طور مستمر موجب افزایش تراکم استخوانی می شود.

ـ رژیم غذایی: کلسیم باعث قوی شدن استخوان ها می شود. ویتامین «د» نیز مانند کلیدی است که باعث ورود کلسیم به استخوان ها و استحکام آنها می شود. مصرف این دو ماده در رژیم غذایی به پیشگیری از پوکی استخوان کمک می کند.

ـ مصرف دخانیات و الکل: مصرف دخانیات شامل سیگار، قلیان، پیپ و چپق موجب اختلال در جذب کلسیم و ساخت استخوان، یائسگی زودرس، کاهش وزن و تخریب هورمون های جنسی می شود که به تسریع پوکی استخوان می انجامد. مصرف الکل نیز با کم کردن فعالیت سلول های سازنده استخوان موجب پوکی استخوان می شود.

? پوکی استخوان چگونه منجر به شکستگی می شود؟

حدود 5 درصد زمین خوردگی ها منجر به شکستگی می شوند

به گزارش یسنا، مسلما استخوان هایی که استحکام کافی برای حفظ تعادل بدن را نداشته باشند، به راحتی متعاقب نیروهای جزیی مانند زمین خوردن و یا سقوط از پله دچار شکستگی می شوند. به همین دلیل شایع ترین علت شکستگی های ناشی از پوکی استخوان سقوط و زمین خوردن است. عواملی مانند موانع محیطی، نور کم، اختلال بینایی، فراموشی و استفاده از داروهای خواب آور در افزایش احتمال سقوط و شکستگی نقش دارند.

پوکی استخوان علامتی ندارد اما با مشاهده علائم زیر به پزشک مراجعه کنید

ـ کاهش قد به میزان حدود 3 سانتی متر نسبت به دوران جوانی

ـ قوز درستون فقرات که به تازگی ایجاد شده باشد

ـ شکستگی دراثر ضربه خفیف یا زمین خوردن جزیی

? اگر به پوکی استخوان مشکوک شدیم، چه کنیم؟

بخاطر داشته باشید که پوکی استخوان براحتی قابل تشخیص و درمان است. تشخیص پوکی استخوان توسط پزشک و با اندازه گیری تراکم استخوان انجام می شود. اندازه گیری تراکم استخوان یک ر وش بدون درد است که با استفاده از دستگاه مخصوصی انجام شده و حدود 15 دقیقه طول می کشد.

در صورت تشخیص پوکی استخوان با بکارگیری توصیه های دارویی و غیردارویی می توان از پیشرفت پوکی استخوان و شکستگی استخوان که مهم ترین عارضه آن است پیشگیری کرد. رعایت رژیم غذایی، ترک مصرف دخانیات و فعالیت بدنی مناسب از پیشرفت پوکی استخوان جلوگیری می کند. داروهای موثر در افزایش توده استخوان باید با تجویز پزشک مصرف شوند. در صورت نیاز به این داروها آنها را مطابق دستور دارویی و بطور مستمر استفاده کنید.

? در صورت بروز پوکی استخوان برای پیشگیری از شکستگی چه باید کرد؟

 

با پیش بینی دستگیره و نرده در محل پله، آشپزخانه و حمام؛ کنترل مستمر موانع عبور و مرور و استفاده از صندلی یا چهارپایه در حمام و آشپزخانه از زمین خوردن جلوگیری کنید. همچنین اگر از داروهای آرام بخش استفاده می کنید حتما محل رفت و آمد خود را در شب کنترل کنید تا مانعی سر راه شما نباشد.

? چگونه از بروز پوکی استخوان پیشگیری کنیم؟

ـ برای پیشگیری از پوکی استخوان قرار گرفتن در معرض نور مستقیم آفتاب به دریافت ویتامین «د» کمک می کند.

ـ از منابع کلسیم و ویتامین «د» به اندازه کافی در رژیم غذایی خود استفاده کنید.

ـ از مصرف دخانیات به هر شکل (سیگار و قلیان) خودداری کنید.

ـ ورزش مستمر و متناسب را در برنامه زندگی خود بگنجانید.

? پزشکان چه توصیه های غذایی برای پیشگیری از بروز پوکی استخوان دارند؟

ـ غلات، لبنیات، حبوبات، سبزی، ماهی و میوه را در رژیم غذایی خود بگنجانید. مصرف روزانه سه لیوان شیر یا ماست کم چرب (یا دو قطعه پنیر بجای هر لیوان شیر) می تواند کلسیم مورد نیاز روزانه بدن را تامین کرده به سلامت استخوان ها کمک می کند.

ـ از مصرف نوشابه یا قهوه خودداری کرده و دوغ کم نمک را جایگزین آن کنید. روزانه 6 تا 8 لیوان آب بنوشید.

ـ ماهی ها، جگر و تخم مرغ منابع غذایی حاوی ویتامین «د» هستند؛ از آنها در برنامه هفتگی غذایی خود استفاده کنید.

ـ اگر قادر به انجام انواع ورزش ها نیستید حداقل سه بار در هفته به مدت 20 تا 30 دقیقه پیاده روی کنید.

پیاده روی بهترین جایگزین برای انواع ورزش ها جهت جلوگیری از پوکی استخوان است.