تالش، سرزمینی که در روزگاران کهن به منطقه وسیعی گفته می‌شد که از شمال با آلبانیای قفقاز، و از شرق به دریای خزر و از جنوب به اسپیه‌رو یا سپیدرود و از آن به حدود مارلیک یا عمارلوی کنونی می‌رسید و از غرب نیز دشت و پهنه اردبیل، مغان و منطقة کوهستانی نیر و سراب را دربر می‌گرفت.
تالشان خیلی قبل از کاسی‌ها و آریایی‌ها و کیمری‌ها و اسکیت‌ها و به زمانی که پرفسور ساموئل کریمر از آن به "ادوار قهرمانی و دوران کوچ‌های باستانی ملت‌ها" نام می‌برد، از آن سوی کوهستـان قفقاز به مناطق جنوب سرازیـر گشته و در اولین برخـورد این سرزمیـن سبـز و پرآب و نعمت کوهستانی را با شکارگاه‌های فراوان آن برگزیدند. آن‌ها روزگار خود را با چادرنشینی و شکـار و کشاورزی ابتدایی می‌گذراندند، آفتاب و آتش را می‌پرستیدند. اجاق، کانـون آتش را در وسط چادرهـای مـدور خود بر پا می‌کـردند و بـا افـراد خانـواده بـه دور آن می‌نشستند.
سرزمین تالش در جنوب باختری دریای کاسپین قرار دارد و در آن قومی همنام با این سرزمین یعنی تالش ها زندگی می کنند. محدوده جغرافیای قومی آن به مراتب از محدوده جغرافیایی سیاسی ، یعنی واحدهای سیاسی و اداری که در قالب آن اداره می شود وسیع تر است.
تالش زبانان ایران بیش از هشت صد هزار نفرند ودر شهرستان های آستارا، تالش، رضوانشهر، ماسال، فومن و شفت سکونت دارند. هرچند که اقوام تالش در صومعه سرا و شهرستان های شرق گیلان قسمتی از مردم این شهرستان را تشکیل می دهند ، لیکن از نظر جغرافیای سیاسی ، تالشان عمدتا" در پنج شهرستان یاد شده زندگی می کنند.
در نواحی تالش شمالی با مرکزیت لنکران و شهرهای لریک ، سالیان ، یاردملی ، ماسللی ، جلیل آباد و آستارا،بیش از دو برابر تالشان ایران ساکن هستند. نواحی تالش شمالی به دنبال جنگ های ایران و روس درنیمه اول قرن نوزدهم میلادی ، به عنوان غرامت جنگی به روس ها واگذار شد . به عبارت بهتر واگذاری تالش به روس ها بهایی بود که تالشان برای بقای حکومت قاجار پرداختند.
زبان و هاموید (فرهنگ عامه) مشترک دو شناسه برجسته فرهنگی است که دو بخش قوم تالش در دو سوی رودخانه مرزی آستارا را به هم پیوند می دهد. همان طور که زبان این قوم در هر ناحیه به گویش ویژه ای رواج دارد، آیین ها، آداب ،باورها و افسانه هایشان نیز جا به جا ویژگی های متفاوت از هم پیدا می کند.
تالشان دارای زبانی ویژه با ساختاری قابل توجه می باشند که نیازمند مطالعات زبان شناسی توسط متخصصان این امر برای استخراج و تدوین دستور زبان و رسم الخط می باشد. تعداد قابل توجهی از واژه های کهن فارسی و اوستایی در محاورات مردم و اشعار ایشان به چشم می خورد که نشان از ارتباط این قوم با ادوار ماضی ایران دارد.
از منظر طبیعی تالش سرزمینی با چشم انداز بسیار زیبا می باشد که از یک طرف به کوهستانهای سر به فلک کشیده و زیبا و از طرف دیگر به دریای بی کران و نیلگون کاسپین متصل است .هوایی معتدل و فرح انگیز دارد و آبی بسیار شیرین و گوارا که جرعه ای از آن دل و جان را صفا می دهد.